Zakole Wawerskie | Informacje ogólne

Zakole Wawerskie
a raczej to, co z niego jeszcze zostało ...

Zagrożenia Ptaki Inne zwierzęta Rośliny, grzyby Literatura, strony www | Kontakt Strona główna

Informacje ogólne

Zakole Wawerskie to obniżony podmokły obszar położony na południe od zbiegu Trasy Siekierkowskiej oraz ulic Ostrobramskiej, Płowieckiej i Trakt Lubelski, ciągnący się potem w kierunku południowo-wschodnim wzdłuż Kanału Zerzeńskiego aż po Wólkę Zerzeńską. Obejmuje część dawnego tarasu zalewowego Wisły (w najszerszym miejscu jej doliny zalewowej), na którym znajduje się ogromny, zalądowany łuk zakolowy Wisły (meander) o promieniu ok. 1 km, czyli dawne starorzecze. Rozciąga się on u podnóża skarpy tarasu nadzalewowego (Praskiego IIa), dawniej sięgał aż na Gocław.
Starorzeczami Wisły ale nie zarośniętymi są też na przykład warszawskie Jeziorko Czerniakowskie czy Kamionkowskie.

Ols (2011 r.)

Ślady dawnego zakola Wisły stanowiące najbardziej podmokłą część tego obszaru pokryte są przez las olchowy oraz otwarte tereny bagienne. Obszary podmokłe rozrzucone są też we fragmencie tarasu zalewowego otoczonego tym łukiem wyznaczającym maksymalny zasięg koryta Wisły. W rejonie tym znajdowały się również pola łąki i pola uprawne, obecnie w większej części porzucone i zarośnięte.
Obszar ten co najmniej od czasu zbudowania wału przeciwpowodziowoego wraz z ulicą Wał Miedzeszyński (1906-1911) nie jest już podtapiany przez Wisłę.
Od północnego wschodu i północy granicę Zakola stanowi końcowy odcinek Kanału Wawerskiego, od zachodu Kanał Nowa Ulga. Kanał Nowa Ulga od niedawna znalazł się po drugiej stronie nowo wybudowanego roku odcinka Trasy Siekierkowskiej (oddanego do użytku w sierpniu 2006 r.). Została ona przeprowadzona bowiem przez najcenniejszą przyrodniczo część trzcinowiska, zmniejszając znacząco obszar Zakola. Część źródeł rozciąga nazwę Kanał Nowa Ulga na wspomniany fragment Kanału Wawerskiego a nawet jeszcze dalej, co jest niezgodne z zakresem stosowania tej nazwy w przeszłości oraz jej sensem.
Od 2002 roku fragment najcenniejszej przyrodniczo północnej części Zakola chroniony jest jako zespół przyrodniczo - krajobrazowy. Większa część Zakola znajduje się również na terenie Mazowieckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Tak naprawdę być może najlepszą ochroną jest jednak niedostępność i bezużyteczność terenu, niestety zasypywanego i zabudowywanego.

Darekk2, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Zakole Wawerskie.
Linią czerwoną zaznaczono orientacyjną granicę tarasu zalewowego Wisły (przed zbudowaniem wału przeciwpowodziowego)¹.
Linia zielona to granice zespołu przyrodniczo - krajobrazowego "Zakole Wawerskie" chroniącego część Zakola Wawerskiego (wg. załącznika nr 2 do rozporządzenia nr 54 Wojewody Mazowieckiego z dnia 1 października 2008 r.).
Obecnie Zakole Wawerskie to strefa podmokłych obniżeń pomiędzy Trasą Siekierkowską, częścią czerwonej linii znajdującą się na prawo od trasy oraz Wałem Miedzeszyńskim. Kanał Nowa Ulga na północy płynie u podnóża krawędzi tarasu nadzalewowego, na którym znajdują się ulice Ostrobramska i Płowiecka (oraz Trakt Lubelski).

Przyroda

Pod względem ornitologicznym Zakole Wawerskie stanowiło do niedawna najbardziej wartościowy obszar znajdujący się w granicach Warszawy. Jak jest teraz - trudno powiedzieć.

Podczas wycieczki należy mieć na uwadze, że ten bagienny teren w niektórych miejscach może być niebezpieczny. Zwłaszcza w zamulonych rowach i pod bardzo licznymi wykrotami. Kiedyś w podmokłej olszynie udało mi się wetknąć nogą do wąskiego rowu około 2 metrowy kij. Więc najlepiej nie próbować tam wchodzić w ogóle.

Tablica ostrzegawcza:
UWAGA ! GRZĄSKI TEREN. WEJŚCIE NA WŁASNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ (2018 r.).

Objaśnienia

¹Granica tarasu zalewowego jest ustalona na podstawie zasięgu osadów rzecznych z którego granicą się pokrywa oraz dodatkowo zweryfikowana na podstawie przebiegu skarpy, odpowiadającej jej poziomicy na niemieckiej mapie wojskowej Warszawy z okresu I wojny światowej oraz szkicu geomorfologicznego Warszawy i okolic wg Sarnackiej. W okolicach ul. Kinowej jest przesunięta na północny wschód w stosunku do krawędzi działek wzdłuż ulicy, która jest przedstawiana w literaturze jako granica tarasu. Na Gocławiu odpowiada przebiegowi skarpy, ponieważ granica osadów jest tutaj niedokładna (wchodzi na skarpę). Wcięcie w skarpie na południu w Zbytkach jest dolinką cieku drugorzędowego, nie Wisły, więc to nie granica tarasu zalewowego..

Zagrożenia Ptaki Inne zwierzęta Rośliny, grzyby Literatura, strony www | Kontakt Strona główna

Ta strona używa plików cookies. Korzystanie z tej strony oznacza wyrażenie zgody na używanie cookies zgodnie z bieżącymi ustawieniami przeglądarki internetowej.
W przeglądarce można zmieniać ustawienia dotyczące cookies.
This site uses cookies. By using this site you agree to the use of cookies according to your browser's current cookie settings. You can change cookie settings in your browser.